Тамаша! Керемет! Жаңа! Креативті! 2022 жылдың 21 мамырында мұндай сөздер Музей түнінің барлық жерлерінен естілді. Биыл акцияны екі жыл онлайн өткізгеннен кейін Невзоровтар музейі оны тағы да шынайы режимде ұйымдастырды. Кешкі сағат 17.30-дан кеш батқанға дейін бізге екі мыңға жуық қала тұрғындары мен қонақтары келді.
Биылғы іс-шара, бұрынғыдай, ICOM комитеті ұйымдастырған Халықаралық музей қауымдастығының бірегей оқиғасына айналған «Музейлер түні» халықаралық акциясы аясында өтті. Биылғы Түннің тақырыбы Ұшу ғана емес, «Түсінде және өңінде ұшу» болды. Бұл мерекенің барлық оқиғаларын біз ұшуларға, аспанға нақты, ғарыштық ұшуларға және шығармашылық қиялға, техникалық ой-санаға арнадық дегенді білдіреді. Өткен кеште біз ұлы ғылыми жаңалықтардың тарихын және адам рухының жоғары шарықтауының мысалдарын еске алдық.
Осы ұшуларда бізбен бірге Леонардо Да Винчидің образы болды. Ұлы суретші және қайта өрлеу дәуірінің ойшылына да осы ұшу сезімі таныс және жақын болған. Өйткені, біз оның ғылымның одан әрі дамуын болжап, алдын-ала анықтаған өнертабыстарын есімізде сақтаймыз. Бұл адам, белгілі мағынада, сонымен қатар мерейтой иесі — биыл итальяндық өнертапқыш Леонардо Да Винчи 570 жасқа толар еді!
Ал, біздің басты салтанатымыздың кейіпкерлері, әрине, балалар болды. Қазақстандағы Бала жылы көптеген игі және қажетті істермен атап өтілді, ал біз өз кезегімізде осы бастамаларға қосылдық және барлық музей оқиғаларын балалар мен жастарға арнадық. Түннің басты сахнасында шақырылған қонақтардан басқа – «Нardway» және «Оптимисты» рок-топтары, — қаланың балалар би, вокалдық және театр ұжымдары өнер көрсетті. Қонақтар «Viva voice» вокалдық студиясының (жетекшісі Анастасия Ляпунова), «Аlpha dance» заманауи би мектебінің (Ольга Калабухова), «Оливия» заманауи би студиясының (Ольга Крапивко-Зайцева) және «А. Fisher» вокал мектебінің (Анастасия Фишер) өнерлерін тамашалады. Кешті М.Төлебаев атындағы музыкалық колледждің ішекті аспаптар бөлімінің оқушылары (педагогтар Кенжегүл Акшекина, Марина Данилова, Айжан Жумабаева, Самат Габдоллин, Софья Климова) тамаша музыкалық нөмірлермен ашты, ал балалар мен жастар шығармашылығы сарайының «Четвертая стена» театр студиясының қызықты миниатюралары (режиссер Инна Семененко) көрерменнің ыстық ықыласына бөленді.
Косплей сайысына қатысушылардың дефиле-қойылымы таң қалдырды. Стимпанк стиліндегі костюмдердің жиырма төрт мүшесі (және олар ғана емес!) сахнаға шығып, позитив пен көрермендердің зор ықыласына бөленді. Ал байқаудың жеңімпаздары Анастасия Ревина, Мадина Амирова, Асылжан Самат, Светлана Кашина және Наталья Неделькина атанды.
Мереке тек сахнада ғана емес, сонымен қатар музей алдындағы алаңда да өтті. Шығармашылық аумағында тәжірибелі музей педагогтарының басшылығымен ұшу объектілерін дайындау бойынша мастер-класс және балалар көркемсурет студиясының пленер-көрмесі өтті, онда кез келген адам өз шығармашылығында күш сынай алды. Сондай-ақ келушілер үшін «Шеберлер жәрмеңкесі» және «Казахстан Салют» ғылыми — өндірістік бірлестігінен кештің ерекше ерекшелігі — физикалық құбылыстар саябағы жұмыс істеп тұрды. Бұл физика мен әлемнің заңдылықтарын нақты көрсететін және түсіндіретін интерактивті ғылым музейі.
Музейдегі және көшедегі арнайы ұйымдастырылған фотозоналар қонақтарға түнгі оқиғаларды есте сақтап қалуға көмектесті. Ұшу тақырыбын «Шағала қаласының үстінде» тантамарескалары және музей қызметкерлерінің қолымен жасалған «Леонардо шеберханасының» бірегей «ғылыми» экспонаттары көмектесті, онда кез-келген адам Леонардо дәуірінің қолдан жасалған костюмдерін және нағыз «ұшатын» Леонард қанаттарын киіп көре алды.
Кеш иелері ең кішкентай қонақтарын да назардан тыс қалдырмады. Көптеген ұсақ бөлшектері бар ойын-сауық ой-жұмбақ-бизибордтар оларға қолдың ептілігі мен тапқырлығын тексеруге көмектесті.
Адамның ұшуға деген ықыласы қашан пайда болғанын айту қиын. Ғасырлар бойы адамдар аспанға қарап, барлық белгілі тартылыс заңдарын алып тастап, олар жерден ұшып, аспанға көтеріле аламыз деп армандады! Алғашқы ұшу аппараттарының сұлбаларын біз 15 ғасырда Леонардо Да Винчидің суреттерінен табамыз, ал біздің қаламызда 19 ғасырдың соңында өзіміздің «семейлік» Леонардо да пайда болды. Бұл Гали Сарыбаев – атақты «ұшқыш татар», өздігінен үйренген шебер, ол ұшатын қайықты ойлап тауып, Ертіс арқылы ұшып, кері қайтты. Ғали Сарыбаевтың образы, оның арманы мен жүзеге асырылуы «Түсінде және өңінде ұшу» жастар көрме жобасының қатысушыларын шабыттандырды. Экспозицияда қалалық балалар көркемсурет студияларының — Балалар мен жастар шығармашылығы сарайының (жетекшісі П. Попова), «Авэль» (А. Светличная), «Магия цвета» (Р. Гольцман), Михаил Пауцкийдің студиясының, «Отражение» (А. Кирсанов), «Соцветие» (А. Кенжебаева), 6 гимназия, (Т. Иващенко), Балалар өнер мектебінің (И. Зырянова, К. Омирзакова, А. Бейсембаев), «Classik» (Г. Тохтиева) музыкалық-көркем орталығының суреттері, сондай-ақ, Балалар мен жастар шығармашылығы сарайының «Вираж» спорттық — техникалық клубының дарынды бала — оқушыларының қолымен жасалған түрлі ұшу аппараттарының-ұшақтардың, планерлердің, зымырандардың ондаған моделі (жетекшісі Сергей Бабенко) және қалалық Жас техниктер станциясының кеме модельдеу үйірмесінің (Жеңіс Мұқышев) моделдері ұсынылды.
Ұшу тақырыбы ұйымдастырушыларды және басқа да көрме музей жобаларын шабыттандырды: «3D Винчи» интерактивті көрмесі, «Сhiaroscuro» (кьяроскуро) көлеңкелі көрме-инсталляциясы, «Жаңа қаланың ескі келбеті» фотокөрмесі. Семей суретшісі Виктор Шмидттің «Суретшімен әңгімелесу» перформансы және жүннен жасалған бұйымдарды жасау бойынша мастер-класс ерекше қызығушылық тудырды.
Түннің басқа да қызықты оқиғалары назардан тыс қалмады. Зияткерлік ойын-сауық әуесқойлары үшін музей бірқатар жаңа қызықты квесттер дайындады. Бұл қалалық балаларды дамыту орталықтары мен «Дарын», «Балажан» және Сһеѕѕ for kids клубтарының командалары жарысқан «Ход конем» жастар шахмат турнирі. Мұнда музей квизі – алдын-ала ойластырылған және ұйымдастырылған «Врубильник» зияткерлік шайқасы (жеңімпаз — «Х-promt» командасы) және қатысушылар музей экспозициясының суреттері бойынша сұрақтарға жауап беру арқылы өтуі керек «Мысық, да Винчи» электронды ойыны. Ал қазақстандық спидкубинг қауымдастығының жас куберлер командасы таң қалдырған көрермен көз алдында кубик Рубиктің 3000 бірлік модулінен тұратын атақты леонардтық Джоконда образын жасап щықты (жетекшісі Машимов Арман). Жарайсыңдар, балалар!
Әрине, біздің мерекелік түніміз «Қайнар» жоғары колледжінің, электротехникалық колледждің, Шәкәрім атындағы университеттің ерікті-студент көмекшілерінің және біздің қалалық фотографтарымыз Светлана Артюшинаның, Владимир Прокопенконың, Денис Комиссаровтың, Марина Пацконың, Сергей Цыкуновтың көмегінсіз өтпес еді.
Әңгіме соңында осы мерекелік акцияның демеушілері, көптеген басқалар сияқты, танымал қазақстандық «Евразия Агро Холдинг» компаниясы, сондай-ақ біздің қаламызда стандартты емес жабдықты әзірлеумен айналысатын «Казахстан Салют» ғылыми-өндірістік бірлестігі болғанын атап өткіміз келеді.
Невзоровтар музейіндегі кезекті мерекелік түн аяқталды. Ия, жаңа Түн-2023! Достарымызды жаңа — 2023 жылы күтеміз!
Музейдегі түннің қосымша фотосуреттеріне сілтемелер:
- Владимир Прокопенко
— https://disk.yandex.ru/a/8JiKWvbhjpCpkw
— https://vk.com/wall269427444_11402 - Денис Комиссаров
— https://cloud.mail.ru/public/tPKD/cCypPuZqJ - Марина Пацко
— https://disk.yandex.ru/d/F_oVQtbk0fk9uQ - Светлана Артюшина
— https://vk.com/wall205719532_4603 - Сергей Цыкунов
— https://vk.com/album-149304937_283123934 - Константин Летягин
— https://disk.yandex.kz/d/XeQ4e1Y6r3UmJg - Антон Бобровский
— https://disk.yandex.kz/d/5AGG1qW-mgiKpQ