Абай облысының Семей қаласының Невзоровтар отбасы атындағы облыстық бейнелеу өнері музейінде өнер сүйер қауым тағы да кездесті. Олар көркем өнер жайлы сөз қозғап, пікір алмасты. Кескіндеме туралы. Нонконформизм туралы.
Жалпы нонконформизм бағытындағы суретшілер өз бетінше білім алу арқылы жетіліп, бұрыннан қалыптасқан бағытты емес, жаңаша идеяны ұстанатын, өз ақиқатын тануға ұмтыла отырып, философиялық ой қорытатын шығармашылық иелері саналады. Олар өз пікірлерін, әлемге деген көзқарастарын және бұл туралы өз тілдерінде айту құқығын қорғаған. Олар қабылданбады, сынға алынды. Ресми өнер оларды айыптап, сөкті. Алайда, олар адамдарды «оятып», басқаша ойлауға, стереотиптерден бас тартуға, өз шешімдерін қабылдауға және заттарға өзіндік көзқараспен қарауға мәжбүр етті.
Әрине, мұндай өнер бірден пайда болған жоқ. Барлығының өз алғышарттары бар. 1930 жылы социалистік реализм пайда болды және елу жыл бойы суретшілерді құрғақ ережелер мен заңдар аясында ұстады. Ол өнерге көптеген жарқын есімдер әкелді, көптеген керемет картиналар жазылды. Бірақ суретшінің табиғаты шеңбер қыспағында ұзақ уақыт бойы бола алмайды. Шығармашылық адамның жаны еркіндікті қалайды, ал қиялы сыртқа шығуға талпынады. 1959 жылы Мәскеуде өткен көрмеде кеңес көрермені көрген Поллок пен Ротконың жұмыстары қиялды қоздырады және қылқаламның өзі белгісіз, қиялға сыймайтын нәрселерді меңзейді. Алайда, бұл туындылар көрермендердің қызығушылығын тудырды. Ал, көрме төрінде лайықты орынға ие болатын картиналар суретшілердің пәтерлерінде сығылысып тұр, өйткені оларға үлкен көрме залдарында орын табылмаған. Бірақ пәтерлердің тарлығы тек суреттер үшін ғана емес. Үйге дейін созылған кезекте. Көрермендер Мәскеудің түкпір-түкпірінен үздіксіз келуде. Қабылданбаған, мақұлданбаған, ыңғайсыз өнер өз бетінше өмір сүруде және жанкүйерлер қатарын көбейтуде.
Нонкомформистердің картиналары музей қорында да бар. Наталья Александровна Белякина өз дәрісінде олар және де барлығы туралы, нонконформистер тарихы, мәні мен маңызы туралы әңгімеледі. Тыңдаушылар нонконформизмнің негізін қалаушылардың суреттерімен танысты, музейдегі нонконформистердің жұмыстарымен танысты. Корюн Нагапетян, Виктор Калинин, Лариса Зеневич, Павел Никонов, Алексей Новиков, Юрий Фатеев, Александр Юликов және Анатолий Зверевтің есімдері айтылды.
Осы дәрістен тыңдаушылар қандай мағлұматтар алды? Бұл туралы өздерінен сұраған дұрыс шығар: Қызықты лекцияңыз үшін рахмет! Біз батыл суретшілер туралы көп нәрсені білдік; Жол бойы қызыммен лекцияны талқыладық, енді үйдегі жақындарымызға айтамыз))) Мұражай қорында көптеген туындылардың бар екені жүрегімді жылытады, көрмеден көреміз деген ойдамыз. Дайындықтағы, материал жинаудағы тынымсыз еңбегіңіз үшін, керемет жұмысыңыз үшін рахмет.
Бүгінгі дәріс үшін Наталия Александровнаға, нонконформисттерге шығармашылығы үшін үлкен рақмет. Ал музей енді келесі кездесуге дайындалып жатыр, бірақ ол не жайлы болатыны туралы – кейінірек біле жатырмыз!
